Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) Dijital Veri Paneli’ne göre, bu yılın ilk 4 ayında tarım, gıda ve içecek sektörü geçen yılın aynı döneme göre yüzde 6,63 artışla 8,93 milyar dolar ihracat, yüzde 19,73 düşüşle 6,49 milyar dolar ithalat gerçekleştirildi. Ocak-nisan döneminde Dış Ticaret Dengesi 2,43 milyar dolar fazla verdi.
TGDF, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Dış Ticaret Verileri temel alınarak hazırlanan TGDF Dijital Veri Paneli sonuçlarını açıkladı. Buna göre, Nisan 2024 itibarıyla aylık temelde ihracat geçen yıl aynı döneme kıyasla yüzde 0,68 artışla 1,92 milyar dolar, ithalat ise geçen yıl aynı döneme göre yüzde 20,7 azalarak 1,69 milyar dolar oldu.
Yılın ilk 4 ayında tarım, gıda ve içecek sektöründe Dış Ticaret Dengesi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 762.2 artışla 2,43 milyar dolar fazla verdi. Geçen yıl ocak-nisan döneminde Dış Ticaret Dengesi 0.28 milyon dolar fazla vermişti. Nisan itibarıyla aylık bazda ise Dış Ticaret Dengesi 230 milyon dolar fazla verdi.
Yılın ilk 4 ayında birim ihracat değeri geçen yıl aynı döneme kıyasla yüzde 8,83 düşüşle 1.216 dolar/ton oldu. İthalat birim değeri ise geçen yıl aynı dönemle karşılaştırıldığında yüzde 0,82 azalarak 611dolar/ton oldu.
İHRACATTA UN, İTHALATTA BUĞDAY İLK SIRADA
2024 yılının ilk 4 ayında ihracatta öne çıkan ürünlerde ilk sırayı 482,7 milyon dolar ile buğday unu aldı. Bu ürünü 465,8 milyon dolar ile fındık içi ve 287 milyon dolar ile rafine ayçiçeği yağı izledi. Bu ürünler, ocak-nisan dönemi itibarıyla toplam ihracatın yaklaşık yüzde 13,83’ünü oluşturdu.
Aynı dönemde ithalatta ise en fazla ithal edilen ürün 694,8 milyon dolar ile buğday oldu. Buğdayı 666,7 milyon dolar ile soya fasulyesi ve 430,7 milyon dolar ile ham ayçiçeği yağı takip etti. Bu üç ürün, ocak-nisan dönemi itibarıyla toplam ithalatın yüzde 27,61’ini oluşturdu. Rusya ve Ukrayna, buğdayın en fazla ithal edildiği ilk iki ülke olmayı sürdürdü.
Nisan ayında ihracatta öne çıkan ürünlerde ilk sırayı 103,9 milyon dolar ile fındık içi alırken, bu ürünü 94,3 milyon dolar ile buğday unu ve 69,8 milyon dolar ile rafine ayçiçeği yağı izledi.
Aynı ayda en fazla ithal edilen ürünler ise 225,7 milyon dolar ile soya fasulyesi, 158,6 milyon dolar ile buğday ve 134,6 milyon dolar ile ham ayçiçeği olarak sıralandı.
SEKTÖRE GÖRE EN FAZLA İHRACAT ŞEKERLİ MAMULLERDE, İTHALAT HAYVAN YEMİNDE
Bu yılın ilk 4 aylık dış ticaret verileri sektörlere göre incelendiğinde en fazla ihracatın 1.034 milyar dolar ile Şeker ve Şekerli Mamuller sektöründe yapıldığı görüldü.
Bu sektörü sırasıyla Sert Kabuklu Meyveler sektörü (837 milyon dolar), Yaş Meyve sektörü (746 milyon dolar), Balıkçılık ve Su Ürünleri sektörü (587 milyon dolar) ve Bitkisel Yağ sektörü (544 milyon dolar) takip etti.
Yine aynı dönemde en fazla ithalat 1.857 milyar dolar ile Hayvan Yemi sektöründe yapıldı. Bu sektörün ardından en fazla ithalat yapan sektörler sırasıyla Bitkisel Yağ 1.114 milyar dolar, Un 804 milyon dolar, Kakao ve Çikolata 401milyon dolar ve Canlı Hayvan Ticareti 216 milyon dolar sektörleri olarak sıralandı.
BİTKİSEL YAĞ İHRACATI DÜŞTÜ
Söz konusu dönemde ihracatı değer olarak en fazla düşen sektör 345 milyon dolar yüzde 38,79 düşüş ile Bitkisel Yağ sektörü oldu. Ayrıca Sebze sektörü 75 milyon dolar yüzde 13,74 düşüş, Bakliyat sektörü 68 milyon dolar yüzde 26,96 düşüş, Tohumculuk sektörü 21 milyon dolar yüzde 11,06 düşüş ve Canlı Hayvan Ticareti sektörü 5 milyon dolar yüzde 18,78 düşüş ile geriledi.
Bu yılın ilk 4 ayında geçen yıl aynı döneme göre, ithalatı değer olarak en fazla artan sektör 134 milyon dolar ile yüzde 50,1artış Kakao ve Çikolata sektörü oldu. Bu sektörün ardından Tohumculuk sektörü 37 milyon dolar yüzde 25,5 artış, Sert Kabuklu Meyveler sektörü 24 milyon dolar yüzde 19,4 artış, Alkollü İçecekler sektörü 7 milyon dolar yüzde 7,5 artış ve Meyve Suyu sektörü 4 milyon dolar ile yüzde 77,6 artış ithalatı değer olarak en fazla artan sektörler olarak sıralandı.
Bu dönemde ithalatı en çok düşen sektörler ise 786 milyon dolar yüzde 49,4 düşüş ile Un sektörü, 293 milyon dolar ile Bitkisel Yağ sektörü yüzde 20,8 düşüş, 246 milyon dolar ile Hayvan Yemi sektörü yüzde 11,7 düşüş 167 milyon dolar ile Bakliyat sektörü yüzde 53 düşüş ve 120 milyon dolar ile yüzde 80 düşüş Pirinç Değirmenciliği sektörü oldu.
EN FAZLA İTHALAT RUSYA VE UKRAYNA’DAN
Yılın ilk 4 ayında dış ticaret verileri ülke bazında değerlendirildiğinde en fazla ihracat yapılan ülke 1.192 milyar dolar ile Irak oldu. Irak’tan sonra en fazla ihracat 637 milyon dolar ile Almanya’ya, 512 milyon dolar ile Rusya’ya, 494 milyon dolar ile ABD’ye ve 375 milyon dolar ile İtalya’ya yapıldı. Yılın ilk 4 ayında, bu 5 ülkeye yapılan ihracat toplam ihracatın yüzde 35,94’ünü oluşturdu.
Aynı dönemde ülke bazında ithalat en fazla 1.180 milyon dolar ile Rusya’dan yapıldı. Bu ülkeyi, 820 milyon dolar ile Ukrayna, 561milyon dolar ile Brezilya, 392 milyon dolar ile ABD ve 272 milyon dolar ile Malezya izledi. Bu 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 49,69’unu oluşturdu.
Türkiye’nin en fazla ithalat yaptığı ilk 2 ülke sıralamasında Rusya ve Ukrayna yerlerini korudu. Bu iki ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 30,81’ine denk düştü.
Türkiye, yılın ilk 4 ayında en fazla ihracat yaptığı ülkelerden Irak’a buğday unu, dondurulmuş tavuk eti ve kırmızı mercimek, Almanya’ya fındık içi, ambalajlı fındık ile fındık püresi ve Rusya’ya ise alabalık, mandalina ve domates ihraç etti.
Türkiye aynı dönemde en fazla ithalat yaptığı Rusya’dan buğday, ham ayçiçeği, ayçiçeği küspesi, Ukrayna’dan ham ayçiçeği yağı, mısır danesi ve buğday, Brezilya’dan soya fasulyesi, kahve ve sığır ithal etti.
(EKONOMİ SERVİSİ)
